Sobra na, itigil na ang pagtaas ng presyo ng kuryente!

SOBRA NA, ITIGIL NA ANG PAGTAAS NG PRESYO NG KURYENTE

Mahal ang kuryente. Gusto na ng konsyumer na magmura.

Sakit sa ulo ng mga Pilipino ang pagtaas ng presyo at iba pang kapalpakan sa sektor ng enerhiya - na nagmula pa noong maisabatas ang Republic Act 9136 o ang Electric Power Industry Reform Act (EPIRA) of 2001. Dahil sa batas na ito, napasakamay ng mga pribadong kumpanya ang sistema ng enerhiya sa bansa. Sa kagustuhan nitong kumita, napabayaang sumirit ang mga bayarin sa kuryente ng mga ordinaryong konsyumer. Habang tumataas ang mga bayarin sa kuryente, nababawasan ang panggastos ng pamilyang Pilipino at ordinaryong manggagawa. Kung gaano kadalas ang pagtaas ng singil sa kuryente, ganuon naman kadalang ang pagtaas ng sahod.

Halimbawa, sa isang tahanang kumukonsumo ng 200kWh, aabot na ng P169.47 ang tinaas ng bill mula Hunyo 2021 hanggang Hulyo 2022. Para na ring ninakawan ang konsyumer ng lima hanggang anim na kilo ng bigas.

Bakit ba mataas ang singil ng kuryente sa atin?

1. Mahal ang pinagkukunan natin ng kuryente. Ilang taon nang tumataas ang presyo ng coal at gas mula 2017. 350% na ang itinaas ng presyo ng coal at 250% naman ang gas. Pinalala pa ito ng iba't ibang krisis gaya ng COVID-19 at giyera sa pagitan ng Russia at Ukraine, na lalong nagpataas ng presyo nito. Hangga't coal, gas, at iba pang fossil fuel ang pinagkukunan natin ng kuryente, pamahal ng pamahal din ang ating electricity bill.

2. Ang pass-on, pasanin nating mga konsyumer! Ang mas mataas na gastusin ng mga kumpanya ng kuryente kapag nagmamahal ang panggatong na ginagamit nila, sa atin pinapasa. Tingnan na lamang natin ang San Miguel Corporation, na humihirit ngayon ng tatlong panibagong rate hike para makuha mula sa bulsa ng mga konsyumer ang hindi bababa sa limang bilyong piso na ikinalugi daw nila dahil sa coal at gas. Halimbawa ito ng tinatawag na pass-on costs. San Miguel ang nagpilit na coal at gas ang gamitin sa kuryenteng binebenta nila, pero bakit tayo ang pagbabayarin sa dagdag gastusin?

3. Mahal na nga, madalas pang pumalya ang fossil fuels. Taun-taon tayong nakakaranas ng mga brown-out at kakulangan ng kuryente dahil sa mga planta ng coal na biglaan at matagalang tumitigil sa pagtakbo, o sa mga planta ng gas na kualng ang binabatong kuryente sa grid kaysa sa nakakontra sa kanila. Kapag nangyayari ito, nagiging mahal din ang binibiling suplay ng kuryente na binebenta naman sa atin.

4. Dinadaya din tayo pagdating sa kontrata ng kuryente. Noong 2019, nag-utos ang Korte Suprema na lahat ng power supply agreement o kontrata sa kuryente, dapat sumailalim sa tinatawag na Competitive Selection Process na magtitiyak na least-cost o pinakamurang kuryente ang ibebenta sa konsyumer. Ang hindi sumunod, kanselado na dapat ang kontrata. Pero napag-alaman namin kamakailan lang na hanggang ngayon, marami sa mga kontratang ito ay ginagamit pa rin para singilin tayo ng mahal na bill. Mga kontratang paso na, bakit ginagamit pa?

Ano ang dapat mangyari upang mapigilan ang pagtaas ng presyo ng kuryente?

1. Kailangang agarang magkaroon ng pagkontrol sa presyo ng kuryente o tinatawag na price cap. Naghihikahos na ang mga mamamayan sa pagtaas ng mga bilihin ngayon, kaya't nararapat lamang na kontrolin na ang presyo ng kuryente.

2. Kailangang balikan ang competitive selection process upang matiyak na mapo-protektahan ang mga konsyumer. Dapat maging mandato ang pagkakaroon ng straight energy pricing sa lahat ng kontrata ng kuryente, kung saan hindi na pwedeng taas-baba ang presyo na sinisingil sa atin, at ipagbawal na ang pass-on.

3. Dapat ring aralin ang lahat ng PSA (power supply agreement) at prangkisa ng mga distribution utilities na labis-labis ang sinisingil sa kuryente. Malaki ang pagkukulang ng mga institusyon ng pamahalaan sa obligasyon nilang protektahan ang mga konsyumer, at dapat na silang kumilos para harangin ang mga mapang-abusong kontrata at kumpanya - gaya ng mga kontratang paso na pero ginagamit pa rin.

4. Kailangan nang tigilan ang pagtangkilik natin sa mga kuryenteng galing sa coal, gas, at iba pang fossil fuel na mahal at patuloy lang na nagmamahal.

5. Kailangang pabilisin ang paglipat natin sa paggamit ng 100% na renewable energy sa buong bansa. Makakalibre tayo sa mga fuel cost at iba pang gastusin dahil libre ang araw at hangin na gagamitin sa paggawa ng kuryente. Dapat tiyakin ng gobyerno na makamit ng Pilipinas ang mga financial, technological, at social requirements upang mapabilis ito.

Sobra na, itigil na ang pagtaas ng presyo ng kuryente!

Karapatan sa mura, maaasahan, at malinis na kuryente, ipaglaban!